Een tweede leven voor de radiotelescoop
Stichting CAMRAS stelt dit unieke rijksmonument open voor leerlingen en studenten (van lager tot hoger onderwijs), scouts en jeugd. Zo kan de radiotelescoop ‘bijdragen aan het stimuleren van interesse bij de jeugd voor wetenschap en techniek’.
Daarvoor ontwikkelen de vrijwilligers van CAMRAS materialen en demonstraties die geschikt zijn voor de verschillende doelgroepen. Voor basisschoolleerlingen is dat bijvoorbeeld een spannend verhaal over afstanden, sterren en pulsars. Leerlingen uit de bovenbouw van het voortgezet onderwijs en studenten berekenen bijvoorbeeld uit het pulsarsignaal de afstand van de pulsar. En scouts leggen met zelfgemaakte YAGI-antennes via de maan contact met de Dwingeloo telescoop en met elkaar.
Ook zorgen de vrijwilligers er voor dat de besturing, de ontvangstapparatuur en de bijbehorende software van de telescoop perfect werken.
Vrijwilligers van CAMRAS en radioamateurs gebruiken de radiotelescoop voor Earth-Moon-Earth radioverbindingen. Bij dit zogenaamde moonbouncen ontvangen zij met de telescoop door de maan gereflecteerde radiosignalen en berichten van radioamateurs over de hele wereld en geven zij deze door via het internet.
Ook via grotere stukken ruimtepuin en satellieten lukt het om radiocontacten te leggen. Zelfs een kleine kubussatelliet die niet meer luisterde naar de opdrachten van haar grondstation is met hulp van CAMRAS-ers weer in het gareel gebracht.
Vrijwilligers van CAMRAS, amateurastronomen en radioamateurs gebruiken de radiotelescoop voor het waarnemen van de radiogolven van de zon, de Melkweg en ver verwijderde radiobronnen in de Melkweg en het heelal. Zo wordt de grootste radiotelescoop van toen de grootste telescoop voor amateurs van nu met ongekende mogelijkheden.
Zo zijn er projecten met de LOFAR- en Westerbork-telescopen. En doen de vrijwilligers van CAMRAS mee met het Berkeley SETI-project. Een project dat zich richt op kunstmatige signalen van buitenaards intelligent leven.
Vanwege het ontwerp, de constructie en de wetenschappelijke betekenis is de Dwingeloo Radiotelescoop in 2009 aangewezen als rijksmonument uit de wederopbouwperiode (1940-1958). Het behouden en onderhouden is een belangrijke taak van Stichting CAMRAS. Dankzij de bijdragen van donateurs en sponsoren kunnen de vrijwilligers van CAMRAS de telescoop in topconditie houden.
De beste manier om dit prachtige instrument voor de toekomst te behouden is het daadwerkelijk te gebruiken voor waarnemingen, experimenten en demonstraties. Gebruik is immers de beste motivatie voor onderhoud en behoud.
De vrijwilligers van CAMRAS kunnen radioastronomische waarnemingen en amateurradio experimenten ook uitvoeren in de context van erfgoed en cultuur. Dat is een andere manier van de Dwingeloo Radiotelescoop en wetenschap en techniek onder de aandacht brengen van het publiek.
CAMRAS geeft belangstellend publiek geregeld gelegenheid om een kijkje te nemen in het unieke – met de radiotelescoop meedraaiende – waarneemhuis. Bezoekers krijgen uitleg en demonstratie van een astronomische waarneming.
Op speciale dagen zoals de Landelijke Sterrenkijkdagen, Open Monumentendag, het Weekend van de Wetenschap en de Nacht van de Nacht is de telescoop geopend. Geïnteresseerde groepen zoals bedrijven, organisaties of onderwijsinstellingen kunnen een afspraak maken om de telescoop bezoeken. Verder is de telescoop geopend op een aantal zondagen in de vakantieperiodes.
Afhankelijk van de soort groep en de belangstelling van de groep (natuurwetenschappen & techniek, erfgoed of kunst) heeft CAMRAS verschillende programma’s.
De bijdrage van de vrijwilligers van CAMRAS bestaat uit
- onderhouden van de radiotelescoop;
- ontwikkelen van ontvangers en overige benodigde apparatuur en software;
- gebruiken van de telescoop;
- de telescoop beschikbaar maken voor bezoekers en de verschillende geïnteresseerde gebruikersgroepen.
Met hun bijdrage aan Stichting CAMRAS combineren onze vrijwilligers hun hobby en maatschappelijke betrokkenheid aan het in stand houden van de Dwingeloo Radiotelescoop.
